---

Oculeren is volgens Van Dale:"een stukje bast zonder hout met een goed ontwikkeld oog, enten onder de bast van een onderstam."
Dit kan zijn een onderstam van canina of hondsroos, laxa (ook wel edelcanina's genoemd), of Rubiginosa de Egelantierroos.
In deze soorten bestaan nog verschillende variëteiten.
Bij oculeren kunnen een groter aantal planten per moederplant gewonnen worden dan bijvoorbeeld bij stekken.

Wat heb je nodig bij een oculatie?

• Een onderstam en een uitgebloeide tak van een moederplant;
• een scherp oculatiemes;
• een wetsteen om je mes te scherpen;
• oculatielint, oculatierekjes of raffia.

Het planten van onderstammen.

Onderstammen worden geplant in maart - april.
Plant de onderstam juist met de wortels onder de grond, daarna de onderstam aanaarden zoals bij aardappelen.
Dit om te voorkomen dat de bast uitdroogt en moeilijk los laat. Dit kan ook met onderstammen in pot.

Het beste tijdstip om te oculeren

De beste maanden om te oculeren zijn juli of augustus. Wacht niet te lang, anders worden de onderstammen te dik. Een onderstam met een doorsnede tussen 8mm en 10mm is het best om te oculeren. Dikkere onderstammen kunnen ook nog, maar dan wordt het moeilijker te binden.

Hoe begin je aan een oculatie?

1.Op foto 1 ziet u het aanaarden van een onderstam in pot.

2.Verwijder de aarde rond de onderstam tot juist boven het wortelstel.

3.Maak met een borstel de onderstam vrij van zand.

4.Maak een insnede in de vorm van een T.

5.Zet de bast open met de achterkant van het oculatiemes.

6.Neem een recent uitgebloeide tak en het blad van de tak.

7.Na het verwijderen van het blad kan je het oog zien. Op de foto zie je het oog met daaronder een gerafelde kant; hier is het bladsteeltje verwijderd.

8.Maak een schuine insnede onder het oog tot tegen het hout en snij dan onder het oog door. Eens het oog voorbij trek je de bast gewoon verder weg. Oefen dit met een tak tot je het snijden onder de knie hebt.

9.Nu heb je het oog met een stukje bast over. Controleer of al het hout van het oog verwijderd is. Als dit niet is, moet je het voorzichtig weghalen.

10.Het oog wordt nu in de T-snede geschoven. Kijk of het oog goed aansluit aan de onderkant van de snede. Druk dan de bast aan over het oog.

11.Nu nog even goed aanspannen met een oculatierekje en de oculatie kan zich vastzetten. Laat het rekje zitten, het oog groeit hier wel doorheen.

12.Het volgende voorjaar (soms zelfs na enkele weken) loopt het oog uit. Knip dan de onderstam af net boven het uitgelopen oog. Dit doe je best voor de sapstroom op gang komt. Als de nieuwe plant 10cm groot is, knijp deze met uw vingers in tot er 4 cm blijft staan om daardoor een betere vertakking te verkrijgen. Herhaal dit enkele malen. In de zomer kan je genieten van de eerste bloemen. En in het najaar zijn de planten groot genoeg om uit te planten.

Dit is ook van toepassing op hogere stammen; hier worden 3 ogen gezet om een mooie plantvorm te krijgen.

bron:Erik Friant